Maandelijks archief: november 2012

Kunstvaria

Posted on by

Een korte maar daarom niet minder gevarieerde kunstvaria.
Een paar van de afbeeldingen zijn highlights
van veilingen die de afgelopen weken hebben plaatsgevonden.

Photobucket
Claude Monet, Nympheas, 1905, oil on canvas.

Photobucket
Henri Matisse, Bedouine au grand voile, aquatint, 1947, on annam appliquxe9 to wove paper.

Photobucket
Ian Fairweather, Bus stop, 1965.

Photobucket
Jan Havicksz. Steen, The prayer before the meal / Het gebed voor de maaltijd, 1660.

Jan Steen toont ons op dit schilderij zijn levensfilosofie.
Op het stuk papier tegen de muur staat het volgende:

Drie dingen wensch ick en niet meer.
Voor al te minnen Godt den heer,
Maar wens om tgeen de wijste badt
Een eerlyck leven op dit dal-
In deze drie bestaet het al.

Ik wens drie dingen:
– god aanbidden
– dat waarom de wijste mens bidt
– een eerlijk leven
Uit deze drie dingen bestaat alles.

Catalogue Note
In a domestic interior with a view out through an open window to a house and trees, a couple with an infant are about to have a simple meal of bread, cheese and ham. While the mother holds her child still and closes her eyes, her husband removes his hat and holds it before his face to say grace. The inscription on a placard hanging from a nail on the wall behind them is loosely adapted from Proverbs, XXX, 7-9, and serves as the familyx92s creed: “Three things I desire and no more/ Above all to love God the Father/ Not to covet an abundance of riches/ But to desire what the wisest prayed for/ An honest life in this vale/ In these three all is based”. The interior is a plain one, and reflects the modest simplicity of the life the family leads. Reminders of the transitory nature of human life on earth are found in the skull and extinguished candle placed on the shelf near a large book (probably a Bible), and the message is reinforced by the inscription on a piece of paper hanging over the shelf which reads: Gedenckt te sterven (x93Think on Deathx94). The wreath of wheat surmounting the skull is an emblem of resurrection, since the plant must die and be buried in the earth to yield a new plant. Originally Steen painted a large cross above the fatherx92s head (still visible as a shadow of a pentimento), but he painted it out and replaced it with the shelf and the objects on it that provide richer and more subtle allusions to death and resurrection. The key hanging behind the father is an emblem of his trustworthiness. Above the family hangs a belkroon – a chandelier with a bell hanging in the middle, an emblem of watchfulness, on which are inscribed words from the Lordx92s Prayer: u wille moet geschieden (“Thy will be done”). Few Dutch 17th Century paintings, even those by Jan Steen, are so laden with pious texts, which appear as part of the natural interior of the room rather than as superimposed messages.
That he was a catholic, and presumably had catholic patrons, may explain the crucifix that Steen first painted affixed to the wall. Its replacement with vanitas emblems on the shelf is not only a compositional improvement but also deepens the meaning of the painting and reinforces its mood of modest pious humility.
In its quiet mood of unadorned dignified piety this is an unusual work by Jan Steen, and a highly remarkable one. As Arthur Wheelock wrote in his entry for the painting in the Jan Steen exhibition catalogue, “Much of the forcefulness of Steenx92s image results from the surety of his painting technique. Rarely did he convey weight and texture so intently. He carefully modelled his figures with light and shade, endowing them with classical grandeur. He meticulously rendered the woven pattern of the frayed cloth over the barrel, and the crisp folds in the clean white table cloth under the bread and cheese. Finally he convincingly suggested the worn appearance of the fatherx92s chair and the rough wood of the window frame.”1 In few other works did Steen attain the same level of attention to detail and understanding of light and texture.
The subject itself is not unknown in Dutch art. Both protestant and catholic families commissioned portraits of themselves in prayer, often with biblical texts displayed, as here. As Peter Sutton observed and Arthur Wheelock reiterated, Steen was probably influenced by Adriaen van Ostadex92s etching of the same subject, which dates from 1653 (see fig. 1). Though unusual in Steenx92s oeuvre, the subject was evidently in demand from him, since this picture was the earliest of at least four treatments of it by him, all compositionally different. One of these, a work on canvas from circa 1663-65 in the collection of the Duke of Rutland, Belvoir Castle, includes three more figures, but has the same text on a placard above the fireplace.2 In both the Sudeley and Belvoir pictures, and in a version in the John G. Johnson collection in Philadelphia, also from circa 1662-66, passages from the Lordx92s Prayer are inscribed on the belkroon.3
In 1660 Steen was living in Warmond, just outside Leiden, but he had spent part of the previous decade in Delft. The understanding of space in the Sudeley picture, and in particular the diagonal view through the open window to a house and beyond it trees, may well have been inspired by works that he had seen by artists working there, including Pieter de Hooch, although the most analogous works by De Hooch probably date from after Steen moved back to Leiden. The interest in the internal space and the fall of light on the plaster wall and on the different woods of the window frame and shutters may also reflect Steenx92s understanding of developments made by painters in Delft, including Vermeer as well as De Hooch. As Wheelock and others have noted, the open window serves a multiple purpose. It admits light into the room and controls the lighting within it, but it also admits a free flow of fresh air, emphasizing the physical as well as spiritual healthiness of the family, who live within the community represented by the house and trees beyond to which they are linked by the open window, as well as within the internal bonds of the family.
The title given here is an English translation of the traditional Dutch title given to pictures of this subject: Gebed voor de Maaltijd. In England the traditional title is “Grace before Meat,” but in not all pictures of this subject is meat on the table. A painting by Jan Steen of this title, painted in the mid-1660s is in the National Gallery, London.4

This picture has always been catalogued as in the collection of Edmund Phipps, London, where noticed by Gustav Waagen, the second of two works there by Jan Steen, and described as ‘A man, a woman, and child. Also animated, clear and delicate’.5 This must however have been a different picture, either another composition entirely, or another version or copy of this one, because the present picture had been lent by James Morrison to the British Institution in 1848, and Waagen did not begin his visits to British collections until the spring of 1850.
Gustav Waagen did however see this picture a few years later, when he admired it in the collection of James Morrison in Harley Street. Waagen, who had clearly not set eyes on it before was struck by the paintingx92s unusually tranquil and reflective mood as well as its outstanding quality: “A remarkable specimen of the fact that this uproarious master could also occasionally represent the touching scenes of humble but happy domestic life. In other respects also, excellence of drawing, decision of forms, equal carefulness of execution in a solid impasto and great transparency, this picture belongs to the finest works of the master.”6
Although Mary Dent-Brocklehurst inherited the present picture from her father James Archibald Morrison in 1934, by which time her husband John Henry Dent-Brocklehurst had inherited Sudeley Castle, it was lent by her elder brother Simon Archibald Morrison to the Royal Academy exhibition in 1938, perhaps because the latter lived in London.
A copy after the Sudeley picture was in the Alfred Wallach sale in Paris, 3 April 1962, lot 17, reproduced in the catalogue. Wybrand Hendriks made a drawn copy of it in the late 18th century, probably while it was in the collection of Johannes Enschedxe9 in Haarlem, where Hendriks lived (now in the Rijksmuseum, Amsterdam).

Photobucket
Jan Havicksz. Steen, The prayer before the meal (detail.

Photobucket
U kijkt naar ruim 40 miljoen euro: Pablo Picasso, Nature morte aux tulipes, 1932.

Photobucket
Paul Signac, Les Andelys, Chateau-Gaillard, 1921, oil on canvas.

Jan M.M. de Meere: Petrus van Schendel

Posted on by

Bij het prachtige boek over Petrus van Schendel
– Een leven tussen licht en donker –
zit een schijfje met daarop een heel schetsboek.
Hierbij alvast een van de afbeeldingen.

Photobucket
Petrus van Schendel, Het wonder van Niervaart, (vermoedelijk) schets.

Hickies: heb er zelfs schoenen voor gekocht!

Posted on by

Een collega kocht een van de setjes Hickies die ik
uit Amerika had laten overkomen.
Hij toont hier het resultaat:

Photobucket

Dat kan ik ook (als ik de juiste schoenen heb).
Dus donderdagavond even schoenen gekocht.
Het resultaat:

Photobucket

Photobucket

Ik heb nog twee kleuren Hickies. Deze rode en zwarte.
Bij de rode zitten nog twee witte en bij de zwarten zitten twee gele Hickies.
Variaties zijn dus mogelijk.
Maar vanavond eerst maar eens uitproberen.

Photobucket

Zelfportret in de spiegel.

Photobucket

Zelfportret

Hickies, ze zijn aangekomen!

Posted on by

Al een hele tijd terug heb ik een project gesponsored (10/06/2012)
en nu zijn ze dan aangekomen.
Hickies zijn een soort elastieke veters die er voor zorgen
dat je je schoenveters niet meer hoeft te strikken
en die je schoenen nog een opleuken ook.
Nou ja, schoenen, misschien is de term sportschoen beter op zijn plaats.
Afgelopen week werden ze dan eindelijk aangeboden.
Moest ik nog wel even BTW betalen: 8,19 Euro.
Bij 21 % is de waarde van de veters dan 39 Euro.
Ik heb in werkelijkheid 35 Euro betaald.
Inklaringskosten zijn dan nog eens 12,50 Euro.
Dat maakt het veel minder leuk.

Maar goed, HICKIES dus:

Photobucket

Hoe die nou in mijn schoenen staan?

Photobucket

PhotobucketBeetje aan de grote kant, zou ik zeggen.

Bijapur / Vijayapura: City of Victory

Posted on by

Photobucket

Hierbij werd gebruik gemaakt van de volgende lettertypes:
CPL Kirkwood slab web, Dom loves Mary Pro, Dom loves Mary text,
Galeforce BTN web, Zag drops thin web, RB nr 2.1 Black demo web.

De Adil Shahi dynastie is de dynastie de de stad Bijapur
veel van de historische gebouwen heeft gebracht
die er vandaag nog steeds te zien zijn in Baijapur.
De dynastie was tussen 1490 tot 1686 aan de macht. in het Sultanaat van Baijapur.

Dalmeijer, nummer 6 uit 1926: Amorphophalus Titanum

Posted on by

Photobucket

De boeken die ik dit jaar met Koninginnedag kocht
zijn een bron van onvoorspelbare inspiratie.
Vandaag de Amorphophalus Titanum of Titan Arum
zoals Sir David Attenborough hem noemde in 1995
in zijn serie x91Life of plantsx92
Deze tropische plant zoals hier afgebeeld op een foto gemaakt in Indonesie
is tegenwoordig te zien in grote botanische tuinen.
De bloem kan wel 2 tot 3 meter hoog worden.
Het blad dat na de bloeiperiode verschijnt kan wel 6 meter hoog worden.

Photobucket
Een echt koloniaal plaatje.

Photobucket
Zo kun je hem in hedendaagse botanische tuinen vinden.

Dalmeyer Volksuniversiteit: De groote Kelk van Antiochië

Posted on by

Photobucket

Dalmeyer Volksuniversiteit, nummer 5 van 1926: De groote Kelk van Antiochië

De “Antioch Chalice,” (Kelk uit Antiochië) eerste helft 6e eeuw
Byzantijns; Gemaakt in Antiochië of Kaper Koraon
(historische plaats in Noord Syrië,
de hedendaagse stad daar heet Kurin)
Zilver, zilververguldsel

Photobucket

In het begin van de twintigste eeuw werd deze kelk
ontdekt (waarschijnlijk ergens tussen 1908 en1910).
Toen werd geclaimd dat deze Kelk gevonden was in Antiochië.
Antiochië is voor de vroegchristelijke gemeenschap
een belangrijke stad.
De stad stond op gelijke hoogte met Rome en Alexandrië
als religieuze plaatsen die je moest zien.
De zilveren binnenkant van de kelk werd toen aangewezen
als de Heilige Graal, de kelk die werd gebruikt door Christus
tijdens het Laatste Avondmaal.
Er bestaan inmiddels wel vier kelken wereldwijd
die deze toeschrijving te beurt vallen.
Aangenomen werd dat de rijk versierde voet, die om de kelk
was aangebracht, kort na de dood van Christus was aangebracht.
De wijnranken met druiventrossen vormen het decor voor vogels
(onder andere een adelaar) en dieren zoals een lam en
een konijn en twaalf menselijke figuren die geschriften vasthouden
en in hoge zetels zitten.

Photobucket

Twee van de menselijke figuren werden aangewezen
als afbeeldingen van Christus.
De andere tien figuren werden geïdentificeerd als tien
van de twaalf apostelen of als klassieke filosofen
zoals de profeten die Christus komst voorspeld hebben
in het Oude Testament.
Door de jaren heen is de aanwijzing van de kelk
als de Heilige Graal komen te vervallen.
Er zijn zelfs vragen gerezen rond de echtheid
van de ouderdom van de kelk.
Algemeen wordt aangenomen dat het om een kelk uit de zesde eeuw
gaat die bedoeld was voor de eucharistie.
Recent is echter vastgesteld dat het om een staande lamp gaat.
Zijn decoratie verwijst naar de uitspraak van Christus:
‘Ik ben het licht van de wereld’
De redenering is dat de lamp onderdeel uitmaakt van de kerkschat
van de Kerk van de Heilige Sergios in Kaper Koroan,
ten zuidoosten van Antiochië.
De parochianen zijn waarschijnlijk naar Antiochië gereisd
om daar de lamp te kopen als een geschenk voor hun kerk.

Photobucket

(Van de web site van het Metropolitan Museum in New York)

Petrus van Schendel: Brabantse meester van het avondlicht

Posted on by

De uit Breda afkomstige Petrus van Schendel heeft een uitzonderlijk schilderstalent. Hij zal uitgroeien tot een van Nederlands best betaalde schilders uit de negentiende eeuw. Bredax92s Museum exposeert voor het eerst een overzicht van zijn oeuvre. Bruiklenen komen uit heel Europa, want Van Schendel had in zijn tijd een internationale reputatie.

Photobucket

Petrus van Schendel komt op 21 april 1806 in Terheijden ter wereld. Na de dood van vader Gijsbertus gaat moeder Geertruida Brocx naar Breda waar de jonge Petrus al snel een uitzonderlijk tekentalent etaleert dat wordt ontdekt door een gepensioneerde Bredase officier. Maar wil je als Brabander in het begin van de negentiende eeuw gedegen kunstonderwijs volgen, dan moet je de provincie uit. Daarom vertrekt de jonge Petrus in 1822 naar Antwerpen. De academie daar is ideaal: dichtbij, het onderwijs is gratis en je kunt er, in tegenstelling tot bijvoorbeeld Brussel of Luik, zowel met de Nederlandse als de Franse taal terecht.Ook Van Schendels stadgenoten, de schilders Willem Reinhardt Kleyn, Jacobus Huysmans en zijn zoon Constantinus Huysmans bezoeken de Antwerpse academie.

Weg uit Brabant
Na zijn studie stort Van Schendel zich volledig op de schilderkunst. Hij is zeer ambitieus en wil snel carrixe8re maken. Hoewel hij commercieel talent heeft, vinden zijn werken aanvankelijk weinig aftrek. Hij wordt er wanhopig van en zoekt heil bij de Haagse kunsthandelaar Johannes Immerzeel. Deze ziet er wel brood in, maar wil voor een dubbeltje op de eerste rang zitten. Wegens voortdurend geldgebrek is Van Schendel gedwongen zijn schilderijen ver onder de vraagprijs te verkopen. Hij accepteert overigens niet alles. Als Immerzeel opmerkingen maakt over fouten in het perspectief wijst Van Schendel hem terecht met de opmerking dat hij in 1828 op de academie een gouden medaille voor doorzichtkunde (perspectief) heeft ontvangen. De jonge Van Schendel blijft overtuigd van zijn kwaliteit en voorspelt Immerzeel dat zijn werk in de toekomst veel geld gaat opleveren. En hij krijgt gelijk, al tijdens zijn leven. Tussen 1858 en 1872 zal Van Schendel, samen met onder andere Jozef Israxebls, Diederik Jamin en Philip Sadxe9e, tot de best betaalde schilders van Nederland behoren.
Om door te dringen tot het kunstcircuit ziet Van Schendel zich genoodzaakt de provincie te verlaten. Maar hij verliest Brabant niet uit het oog. Hij exposeert in 1845 en 1863 in Breda en de parochiekerk van Terheijden schenkt hij het werk ‘Nachtbezoek van de H. Paulus aan de H. Antonius’.
Vanaf 1830 woont hij achtereenvolgens in Amsterdam, Rotterdam en in Den Haag. In 1845 vestigt hij zich met zijn gezin definitief in Brussel. Op dat moment heeft deze stad een grote internationale uitstraling.

Monsier Chandelle en zijn marktgezichten bij avond
In Brussel gaat het beter. Van Schendels atelier in Brussel bestaat uit twee kamers: een helverlicht vertrek voor het eigenlijke schilderwerk en een ruimte die hij kan verduisteren en kunstmatig belichten.
Van Schendel verwerft internationale roem als fijnschilder van kaars- en lamplichttaferelen. Dit in zijn tijd zeer gewaardeerd genre zal hij zijn hele leven trouw blijven. Ook Johannes Rosierse en Petrus Kiers, de Bredanaars Wilhelmus Kerremans en Andreas Vermeulen alsmede de Bosschenaren Jan Hendrik Grootvelt en Thomas van Leent zijn belangrijke vertegenwoordigers van deze stroming. Het kaarslicht wordt zijn handelsmerk en levert hem in Belgixeb en Frankrijk de bijnaam x91Monsieur Chandellex92 op. Ook noviteiten op het gebied van kunstlicht, zoals de elektrische booglamp, neemt hij in zijn werk op.
Het loont Van Schendels schilderijen lang te bekijken. Alleen zo zie je de fabelachtige wijze waarop hij kleding, personen en voorwerpen weergeeft. Zelfs in de donkere partijen ontdek je van alles. De lichtval klopt altijd. Van het felle schijnsel van de kaarsvlam tot het meest subtiele restje licht.
Het schilderij x91Jaarmarkt op de Grote Markt van Bredax92 is een realistische weergave van deze tweejaarlijkse markt zoals die in de negentiende eeuw in Breda werd gehouden. De stad heeft nog weinig winkels en de jaarmarkt is de gelegenheid voor aankopen en ontmoeting. We zien de plaatselijke bevolking in klederdracht, maar ook een muzikant uit Tirol waarvan we weten dat die op de jaarmarkten actief waren. Ook de Bredase Grote Markt met de huizen en de kerk op de achtergrond, is zeer natuurgetrouw weergegeven. Overigens is dit realisme in Van Schendels werk uitzonderlijk. Veel vaker maakt hij van zijn marktgezichten composities waarin hij elementen van verschillende herkomst tot een romantisch geheel combineert of waarin zijn figuren veel meer lijken te poseren. Voorbeeld daarvan is ‘De vogelverkoper in de Wagenstraat in Den Haag’ uit 1844, een schilderij dat koningin Victoria in 1845 kocht als verjaardagsgeschenk voor prins Albert en nu als bruikleen van de Royal Collection op de tentoonstelling te zien zal zijn.

Industrixeble revolutie
Breda’s Museum weet in 2008 de hand te leggen op een ander belangrijk schilderij van Van Schendel. Met steun van de Vereniging Rembrandt koopt het museum een werk waar de Engelse uitvinder van de stoommachine, James Watt, op is afgebeeld.
Wie zien de vijftienjarige Watt een haardtang tegen de tuit van een kokende waterketel houden waarbij hij de kracht van stoom ontdekt. Van Schendel legt het eureka-moment vast dat het begin inluidt van een nieuw tijdperk.
Van Schendel onderscheidt zich zelf ook als uitvinder op werktuigkundig gebied. In 1841 wordt hem een octrooi verleend voor zijn uitvinding tot verbetering van de schepraderen van stoomvaartuigen. Ook publiceert hij technische oplossingen ten behoeve van de droogmaking van de Haarlemmermeer. Veel erkenning voor de uitvindingen komt er echter niet. Hij spoort zijn zoon Thxe9odore aan een ingenieursstudie te volgen, in de hoop dat hij het met een goede achtergrond wel zal redden. En het feit dat hij deze Thxe9odore liet poseren voor de figuur van James Watt heeft daar waarschijnlijk alles mee te maken.

Photobucket

Meester van het perspectief
Techniek is een belangrijk aspect in de schilderkunst van Van Schendel. Hij ontwikkelt een methode om met behulp van wiskundige berekeningen te bepalen waar en hoe groot figuren in een tafereel moeten worden geplaatst. In de tentoonstelling zien we de methode terug in vele bewaard gebleven voorstudies: eigenlijk technische tekeningen voor zijn composities. In 1861 verschijnt de methode in boekvorm.
Zijn faam als kaarslichtschilder staat een bredere erkenning van andere facetten van zijn oeuvre een beetje in de weg. Op de tentoonstelling zijn ook mooie landschappen en portretten van zijn hand te zien. Kunstcritici verwijten hem teveel eenvormigheid met zijn markten bij kaarslicht. Daar hebben ze wel gelijk in, maar het neemt niet weg dat de schilder in dit genre zijn allermooiste stukken heeft gemaakt.
Petrus van Schendel sterft 28 december 1870 in Brussel, nadat hij drie maal in het huwelijk is getreden en twee vrouwen en menige zoon en dochter heeft overleefd. Op zijn laatste zelfportret schildert hij zichzelf met een stapeltje boeken. Op zijn revers zien we de Belgische koninklijke onderscheiding, die hij ontvangt nadat hij dit portret heeft voltooid. Van Schendel heeft die onderscheiding er dan ook later bij geschilderd. Tekenend voor zijn zucht naar erkenning als technisch begaafd kunstenaar en de wetenschappelijke aanpak die hij daarbij aan de dag legde.

Boijmans van Beuningen

Posted on by

Overtuigend gemaakte tentoonstelling.
De uitdaging was groot.
Hoe maak je een grote publiekstentoonstelling over een moeilijk
onderwerp met als hoogtepunt een kunstschilder
waar maar weinig werken van of bestaan,
of nog vervoerbaar zijn?
Het Boijmans van Beuningen is er in geslaagd.
Goed verhaal!

Enig punt van aandacht: de opzet van de ruimte.
Het idee van een cirkel (of set cirkels) in een grote rechthoekige ruimte
met langs de kanten allerlei nissen met werken.
Het oogt mooi maar de nissen zijn klein.
Al heel snel staan er te veel mensen in zox92n nis.
Hierdoor crexeber je meer wachttijd dan strikt nodig.

Extra bijzonder was het toen twee mensen, volledig verzonken in hun
digitale apparaat, naar fotox92s op het apparaat van de audiotour stond te kijken.
fotox92s van het werk waar ik ook naar wilde gaan kijken.
Ik kreeg weinig kans want de twee mensen blokkeerden het zicht.
Maar ze keken niet naar het werk voor zich.
Nee, ze keken in de telefoon.
Audiotour is mooi maar misschien is het tijd voor een
audiotour etiquette?

De weg naar Van Eyck